Sağlıklı bir yaşam için haftada en az iki kez balık tüketilmesi gerektiği bir gerçek. Balıklar barındırdığı proteinler, vitaminler, mineraller ve yağ asitleri bakımından diğer besin gruplarından bir adım daha öndedir. Yetişkinler için dahi inanılmaz öneme sahip olan balığın gelişme dönemindeki çocuklar için faydası ise çok daha büyüktür. Yapılan araştırmalar hamilelik döneminde özellikle somon balığı tüketen kişilerin çocuklarının bağışıklık sisteminin daha güçlü, zeka gelişiminin ise yaşıtlarına göre daha hızlı olduğunu ortaya koymuştur.
Somon balığı ülkemizde yetişmeyen bu sebeple Norveç’ten ithal olarak gelen bir üründür. Doğal ortamda tatlı sularda doğup okyanusa göç eder
ve üreme zamanı tekrar doğduğu tatlı suya geri döner. Soğuk su balığı olması sebebiyle yağlı bir balıktır. Ancak belki de onu bu kadar lezzetli kılan bu yağ oranıdır. Alışkın olduğumuz üzere eti beyaz renkte değil kendine özgü bir pembemsi turuncu renklidir.Daha detaylı bilgiyi Somon Balığı Çeşitleri ve Yaşamı başlıklı yazımızdan edinebilirsiniz.
Balıklar arasında ise taşıdığı omega 3 yağ asitleri ve protein değerleri açısından somon balığı diğer balıklara göre en zenginidir. Omega 3 yağ asitleri vücudumuz tarafından üretilemediğinden ihtiyacımız olanı besin yoluyla alıyoruz. Omega 3 yağ asitleri doymamış yağlar grubunda bulunan bir yağ asidi olmakla birlikte hücre zarının akışkanlığının artırılarak besinlerin giriş çıkışını kolaylaştırır. Omega 3 yağ asitleri ile ilgili daha detaylı bilgi için Omega 3 nedir ne işe yarar başlıklı yazımızı inceleyebilirsiniz. Veya Omega 3 ve Sağlığımıza Faydaları başlıklı yazımızı da inceleyebilirsiniz.
Tabii ki sadece omega 3 miktarı açısından değerlendirmemek lazım. Taşıdığı kalori, protein, D, B3, B6 ve B12 vitaminleri, fosfor, selenyum, potasyum, iyot gibi değer bakımından da diğer balıklara nazaran çok daha faydalıdır. U.S. Department of Agriculture National Nutrient Database‘e göre 100 gr somon balığında 21 gram protein, 116 kalori ve vücudumuzun ihtiyacı olan tüm aminoasitler bulunmaktadır. Centers for Disease Control and Prevention (Hastalıkları Önleme ve Kontrol Merkezi) verilerine göre günlük karlori miktarının %10-%35 kadar kısmı proteinlerden sağlanıyor. Yaşlara göre günlük protein ihtiyaçları aşağıdaki tabloda verilmiştir:
Yaş Grubu | Gram cinsinden günlük protein ihtiyacı |
---|---|
Çocuklar 1 – 3 Yaş | 13 gr |
Çocuklar 4 – 8 Yaş | 19 gr |
Çocuklar 9 – 13 Yaş | 34 gr |
Kız Çocukları 14 – 18 Yaş | 46 gr |
Erkek Çocukları 14 – 18 Yaş | 52 gr |
Kadınlar 19 – 70+ Yaş | 46 gr |
Erkekler 19 – 70+ Yaş | 56 gr |
Tabii ki yukarıda verilen değerler ortalama olmakla birlikte kişiden kişiye değişir. Ancak şurası gerçek ki somon balığı tüketimi günlük protein, vitamin ve yağ asidi ihtiyacını ciddi oranda karşılamaktadır.
Peki vücudumuzun ihtiyacı olan onca besini elde ettiğimiz bu balığın sağlığımız için ne gibi faydaları var onlara bir göz atalım:
- Yüksek kan basıncını düşürmeye yardımcı olur ve insüline karşı vücudun tepkisini artırır.
- Pulmoner emboliye karşı vücudu korumada yardımcı olur. Pulmoner emboli bir kan pıhtısının akciğerin ana damarlarından birini tıkamasıdır.
- Barındırdığı D vitamini sebebiyle somon ve uskumru gibi yağlı balıkları tüketen kadınların meme kanserine yakalanma risklerinin çok daha düşük olduğunu göstermiştir.
- Diyet yapanlarda içerdiği yüksek protein oranı ve düşük yağ oranı kilo vermeyi kolaylaştırır.
- Saç dökülmesini engeller, saçların daha sağlıklı olmasını sağlar.
- Beyin fonksiyonlarını düzenler, hafızayı kuvvetlendirir.
- Sindirim sisteminin düzenli çalışmasını sağlar.
- Taşıdığı renk pigmentlerinin cilt sağlığı açısından önemi kanıtlanmıştır. Kurumaya ve lekelenmelere karşı cildinizi güzelleştirir.
- Alzheimer hastalığına yakalanma riskini azalttığı yapılan çalışmalar neticesinde ispatlanmıştır.
Çocukların Gelişimine Katkıda Bulunur
Somon balığında bulunan omega 3 ve selenyum çocukların gelişimi için gereklidir. Selenyum eksikliği çocuklarda yavaş büyümeye sebep olmaktadır. Enfeksiyon hastalıklarına karşı direnç sağlamakla birlikte kanser çeşitlerinin daha sık görüldüğü gözlemlenmektedir. Çocukların zihinsel ve bedensel gelişimi için haftada en az 2 kez tüketilmesi gerekmektedir. Özellikle hamileliğin son 2 ayı bebeğin beyin gelişiminin başladığı zamandır. Hamilelik süresince haftada en az 1 kez somon balığı tüketilmesi bebeğin bedensel ve zihinsel gelişimine inanılmaz bir katkı sağlar.
Eklem Hastalıklarına Karşı Korur
Oseartrit: dejeneratif eklem hastalığı olarak da anılan, düşük seviyeli enflamasyon sonucu eklemlerde ağrıya yol açan, eklemlerde bir tür tampon gibi işlev gören kıkırdağın anormal bir ölçüde yıpranması veya yok olması veya bu eklemleri kayganlaştıran sinoviyal sıvının azalması sonucu oluşan bir rahatsızlıktır. İçinde bulunan biyoaktif peptitlerin (özellikle kalsitoninin) kıkırdak yapısına katılan kolejen sentezini arttırdığı, düzenlediği ve stabilize ettiği çalışmalarla kanıtlanmış. Ayrıca Pain dergisi Mayıs 2007 sayısında, iltihaplı eklem rahatsızlığı olan hastaların 3-4 ay boyunca düzenli omega-3 yağ asidi takviyesi kullandıktan sonra eklem ağrılarında ve sertliğinde azalma görüldüğünü yazmıştır.
Sizi daha mutlu bir insan yapar
Somon balığında bulunan Dokosaheksaenoik Asit (DHA), omega-3’ün aktif bileşenlerinden biridir. %60’ı yağdan oluşan beynimizin yapısına katılan önemli bir yağ asididir ve bitkisel gıdalarda bulunmaz. Bu durum, DHA’dan zengin somon, uskumru, ringa balığı gibi yağlı balıkları düzenli bir şekilde tüketen insanların nörolojik ve psikolojik sorunlarda daha dirençli olmasını, duygu durum değişimi gibi depresyon belirtilerini daha az yaşamasını açıklayabilir. Journal of Affective Disorders’da yayınlanan bir çalışmaya göre araştırmacılar, depresyonlu hastalarda omega-3 seviyelerinin ciddi anlamda düşük olduğunu tespit etti.
Kalp-damar sağlığınızı güçlendirir
Haftada en az 1-2 kez balık ve özellikle de somon gibi yağlı balıkların tüketilmesi kalp krizi, felç, düzensiz kalp ritmi ve yüksek kan basıncı gibi kardiyovasküler problemlerie karşı koruyucudur. Kalp hastalığına bağlı ani ölüm riskini azaltır. Bu etki plak stabilize edici ve antitrombotik özelliklerinden çok antiaritmik özelliği ile açıklanmaktadır. Omega-3 yağ asitleri, DHA ve EPA üzerinde yapılan çalışmalar bu maddelerin pıhtılaşma ve arter plak oluşumunu azalttığını gösteriyor. Amerikan Kalp Derneğinin önerilerine göre, haftada 2 defa Omega-3 içeren yiyecekler tüketilmesi kalp sağlığımız açısından oldukça önemlidir.
Göz sağlığını korur ve güçlendirir
DHA beynin yanısıra, retina ve gözün dış bölümünün de yapısına katılan bir yağ asididir. Yaşlılığa bağlı göz hastalıklarından ve ilerleyen yaşlardaki sarı nokta hastalığından korunmak için uzmanlar A vitamininin yanı sıra omega 3 yönünden zengin balıkların tüketiminin düzenli yapılmasının da büyük önem taşıdığı konusunda fikir birliğine varmışlardır. Ayrıca kuruluk ve göz yorgunluğuna karşı korur.
Saç ve Cilt Sağlığı
Somonun içinde bulunan omega 3, nemi cilt hücrelerine hapseder ve kolajen ve elastin liflerinin oluşturulmasını destekler bunun sonucunda da cildiniz genç bir görünüme sahip olur. Omega 3 aynı zamanda ciltteki kızarıklıkları azaltır ve saçlarınızın sağlıklı olmasını sağlar, saç dökülmesini engeller.
Alzheimer Hastalığına Yakalanma Riskini Azaltır.
Alzheimer Association tarafından yayınlanan makalelerde omega 3 yağ asitlerinin dolayısı ile somon balığının alzheimer hastalığına yakalanma riskini azalttığı belirtiliyor.
Uyumanıza yardımcı olur
Somon balığı içerisinde bulunan triptofan proteinleri oluşturan 20 aminoasitten biridir ve tamamen doğal bir sakinleştiricidir. Somonun kalp ve beyin sağlığına olan faydaları bilinmekle birlikte uyku getirdiği ve sakinleştirdiği pek bilinmiyor; ama akşam yemeğinde somon balığı, uskumru, ringa ve alabalık gibi balıklar tüketmek size kesintisiz bir gece uykusu sağlayabilir!